Quỷ Tam Quốc

Cuộc sống giống như muôn vàn tòa thành bao vây.
Người ngoài nhìn vào thấy tốt, lòng đầy ngưỡng mộ; người trong thành lại thấy chẳng ra gì, hoặc chỉ là bình thường. Nhưng có một tòa thành, suốt nghìn năm phong kiến Trung Hoa, khiến người trên kẻ dưới đều tranh nhau bước vào.
Quan chức.
Đọc sách thi cử, rồi làm quan.
Khi các kỳ thi sơ khảo ở các quận dần được tiến hành, những nho sinh đỗ đạt từ các châu quận đều đổ về Trường An. Quán trọ, nhà trọ quanh Trường An đều chật kín.
Vì vậy, vẫn có nhiều thí sinh phải tá túc tại nhà dân, tất nhiên giá cả không hề rẻ. Chuyện "nhà dân cho thuê" này, không rõ trước Hán đại đã có hay chưa, nhưng khi Phỉ Tiềm đến Quan Trung, trong lần luận đại tại Thanh Long tự, thì đã thấy hình thức này. Nhà dân cho thuê thường chỉ có chỗ ở, loại tốt hơn thì có thêm cơm ăn, giặt giũ, dĩ nhiên còn có loại tốt hơn nữa...
Ngoài những nơi ở này, Phỉ Tiềm còn tạm thời trưng dụng một số trại lao công ở ngoại ô Trường An. Gọi là trại lao công nghe không hay lắm, nhưng nếu đổi thành "Khổng Mạnh Nghĩa Phố" thì có vẻ thuận tai hơn?
Những trại lao công này, à không, "Khổng Mạnh Nghĩa Phố," thực ra được xây theo kiểu trại quân, có tường rào, nhà vệ sinh, chỗ tắm rửa, điều kiện không tệ lắm, quan trọng nhất là không thu tiền, khiến nhiều nho sinh nghèo khó sẵn lòng ở lại.
Dù "Khổng Mạnh Nghĩa Phố" cách Trường An hơi xa, nhưng mỗi ngày đều có ba chuyến xe ngựa tại cổng trại, cứ đủ người hoặc đúng giờ là khởi hành. Vì thế, tuy hơi bất tiện, nhưng cũng không quá phiền phức.
Khi ngày thi gần kề, trên các con đường lớn nhỏ ở Trường An, khắp nơi đều thấy những người đội khăn vuông, mặc áo dài của nho sinh, thậm chí người dân trò chuyện cũng đôi khi dùng vài câu "chi hồ giả dã".
Cùng lúc, vì ở Trường An có không ít "tiền bối" từng thi cử, nên nhiều cửa hàng, thương gia, để thu hút khách hoặc quảng cáo, thỉnh thoảng cũng mời vài vị "tiền bối" từng đạt thành tích tốt đến giảng giải đôi điều, thường thu hút đông đảo nho sinh đến nghe, đôi khi lên đến hàng trăm hàng nghìn người, cảnh tượng thật hùng vĩ.
Trong những buổi giảng này, tất nhiên không đề cập đến những nghĩa lý sâu xa trong kinh sách, mà chủ yếu nói về những điều cần lưu ý khi vào trường thi, chuẩn bị vật dụng... Từ việc chuẩn bị cho kỳ thi đến kinh nghiệm ứng thí đều được ưa chuộng.
Thậm chí, họ còn nói đến một số nội dung thi trước đây. So với đề thi ở các huyện, quận, số lượng và môn thi ở Trường An đều nhiều hơn. Điều này hoàn toàn khác với kỳ sơ khảo, nên nhiều thí sinh lần đầu đến Trường An dự thi thường không thích nghi được với cường độ, cuối cùng tinh thần suy sụp, tự nghi ngờ bản thân, rồi chìm nghỉm giữa đám đông.
Ví dụ như kỳ thi ở Lũng Hữu chỉ trong một ngày, nhưng kỳ thi ở Trường An giờ đã chia thành ba phần.
Phần thi đầu tiên là chuẩn bị nhập thi, vì nội dung chủ yếu là học thuộc lòng, nên thời gian khá dài.
Thật ra, kỳ thi đầu tiên tương đối đơn giản, chỉ cần học thuộc là đủ. Xét cho cùng, triều Hán bây giờ không có nhiều kinh sách như đời sau. Trong số kinh thư được công nhận ở Thanh Long Tự, chủ yếu gồm Thi, Thư, Lễ, Dịch và Xuân Thu, những cuốn sách mà hầu hết học giả đều phải đọc. Dù có thể giữa các phiên bản địa phương và bản Thanh Long Tự có chút khác biệt, nhưng nhìn chung không khác biệt lớn, không như những thuyết sấm vĩ của Kinh học Kim Văn, mỗi nơi một kiểu.
Kinh học Kim Văn và Cổ Văn cũng như một tòa thành vây.
Chỉ khác là tòa thành kinh thư không phải ai cũng muốn vào, mà là người lỡ bước vào thì khó thoát ra, nhưng lại không thể không đi tiếp.
Sau đại luận ở Thanh Long Tự, nhất là sau khi bàn về "Chính Kinh", Kinh học Kim Văn dần đi vào ngõ cụt.
Nói chính xác, là những thuyết sấm vĩ trong Kinh học Kim Văn đã mất thị trường.
Phỉ Tiềm lẽ ra là một thị trường tiềm năng lớn của thuyết sấm vĩ.
Thực tế, nhiều chư hầu của Đại Hán xưa kia đều ngầm ủng hộ thuyết sấm vĩ.
Ngay cả Tào Tháo cũng không tránh khỏi, từng vội vã tìm đến người khác xin lời sấm...
Thực ra, chỉ cần suy nghĩ một chút là thấy, đời người liên quan gì đến sấm vĩ? Có lời sấm thì phất lên, không có thì mãi mãi lụn bại? Nếu thật sự có sức mạnh như vậy, thì cái giá phải trả để duy trì cả một hệ thống luật lệ khổng lồ ấy là gì?
Việc này chẳng khác nào những lời phán về cung hoàng đạo đời sau, nếu che tên cung, rồi xáo trộn, đặt lại tên và cho người khác đọc, thì vẫn có người thấy "đúng rồi"!
Kinh học Cổ Văn có sấm vĩ không? Cũng có, nhưng ít hơn Kinh học Kim Văn nhiều.
Một mặt, Kinh học Cổ Văn chủ yếu là những văn bản cổ truyền hiện hữu, được viết trên thẻ tre, thẻ gỗ, nên cần chọn lọc những điều quan trọng để khắc lên, những lý luận lớn lao chủ yếu tập trung vào Kinh Dịch. Mặt khác, Kinh học Kim Văn ban đầu được truyền miệng, mỗi nhà lại thêm thắt những nội dung riêng của mình...
Phỉ Tiềm công khai tuyên bố sấm vĩ là giả dối, điều này khiến không ít người lập tức mất đi "chỗ dùng võ," và Kinh học Kim Văn chịu thiệt hại nặng nề nhất. Thêm vào đó, "Chính Kinh" của Thanh Long Tự dần dần được hoàn thiện, một hệ thống kinh thư chuẩn mực và quy củ đang dần hình thành.
Những học giả đi thi sẽ truyền bá cấu trúc "Chính Kinh" này, từ đó lan truyền mãi về sau...
Giống như đề thi trong phần thi đầu tiên với những câu hỏi điền vào chỗ trống đã học thuộc lòng.
Đó chính là chiến lược của Phỉ Tiềm, nhìn như không có kết luận, nhưng thực chất kết quả đã được định sẵn. Phỉ Tiềm không kêu gọi trực tiếp tiêu diệt Kinh học Kim Văn, cũng không nói khôi phục Kinh học Cổ Văn, bởi làm như vậy chỉ khiến xung đột bùng phát, và khi mâu thuẫn lên cao, nhiều người sẽ hành động thiếu lý trí. Để bảo vệ lập trường của mình, trong lúc bị cảm xúc chi phối, họ sẽ hành động thiếu suy nghĩ mà chỉ theo bản năng.
Người Hoa Hạ coi trọng thực tế, lời nói hay đến đâu cũng không bằng thực tiễn.
Thi cử cũng vậy, phần thi thứ hai là nội dung ứng dụng công văn. Đề bài yêu cầu soạn thảo "chiếu, biểu, điệp, chương, phán" mỗi loại một bài.
Những "chiếu, biểu, điệp, chương, phán" này cũng giống như tòa thành bao vây.
Bởi vì đề tài, số chữ và hình thức đều bị hạn chế, không được phép sai sót.
Khi Phỉ Tiềm mới bắt đầu nắm quyền, các loại công văn từ các huyện, xã khắp nơi dâng lên đều tự do thể hiện văn từ, lời lẽ hoa mỹ đến mức khiến Phỉ Tiềm đọc mà thấy đau đầu. Vì thế, y dần dần hoàn thiện quy tắc cho các loại công văn, ràng buộc chặt chẽ về quy cách.
Chẳng hạn như "Biểu", dùng để bày tỏ tâm tình. Tất cả những việc can gián, khuyên bảo, thỉnh cầu, nhận lỗi, dâng cống phẩm, tiến cử người tài, chúc mừng, thăm hỏi, giải thích, cảm tạ, tranh luận, tố cáo, đều gọi là "Biểu". Câu đầu tiên của biểu nhất định phải nêu rõ sự việc, nhân vật, địa điểm, thời gian, sau đó mới tường thuật chi tiết tình hình. Cuối cùng phải kèm theo đề xuất hoặc biện pháp xử lý đã thực hiện, toàn bộ bài văn nên giữ trong khoảng bốn trăm chữ, tối đa không quá ngàn chữ.
Cuối cùng mới đến phần thi sách luận.
Phần thi này tương đối thoải mái hơn, nhưng vẫn có những giới hạn nhất định. Muốn tự do phát triển quá xa chủ đề, e rằng ngay cả bài thi cũng sẽ bị loại bỏ… Nội dung và quy định của kỳ thi này dần dần sẽ được tiêu chuẩn hóa, rồi tiếp tục duy trì về sau. Nếu vượt qua ba vòng thi này, có thể đánh giá một cách tương đối toàn diện, những người được chọn ra sẽ vừa có học thức, vừa có kiến thức rộng, lại có năng lực hành chính nhất định.
Không thi thơ phú là vì quan lại bình thường không cần thiết phải có tài văn chương quá xuất sắc.
Còn như thể thức "Bát cổ văn" của đời sau, thực ra cũng là một sản phẩm đặc thù của chế độ thi cử. Dù đời sau có nhiều người phê phán, nhưng thực tế nó không hẳn xấu như vậy, ngược lại, nó có tác dụng lớn trong việc duy trì tính khách quan trong việc tuyển chọn… Giống như tòa thành bao vây, người trong thành và ngoài thành nhìn đều có cảm nhận khác nhau.
Trong kỳ thi quy mô lớn lần này, có những con cháu thế gia đến từ Hà Đông, Hà Lạc, cũng có người địa phương từ Lũng Hữu, Hán Trung lặn lội đến, thậm chí còn có cả những người Hồ đã Hán hóa… Thực tế, dưới sự cai trị của Phỉ Tiềm, có rất nhiều người Hồ đã Hán hóa.
Chẳng hạn như gia tộc Lệnh Hồ ở Thượng Đảng, đã hoàn toàn Hán hóa, thậm chí thành tựu về học thuật của họ còn vượt xa nhiều người Hoa Hạ bản địa.
Người đàn ông trung niên Sất Cán Bình cũng là một người Hồ đã Hán hóa. Gia tộc của hắn vốn là người Nam Hung Nô, sau đó vào thời Tây Hán di cư vào đất Hán, ban đầu ở Trường An, rồi chuyển đến Hà Đông. Qua hơn hai ba trăm năm, nay họ Sất Cán đã không còn khác biệt gì so với người Hán.
Khi Tư Mã Ý đến Hà Đông chủ trì kỳ thi quận, Sất Cán Bình đã đạt yêu cầu trong kỳ thi đó và giành được suất tham gia kỳ thi đặc biệt tại Trường An. Hiện tại, hắn đang cư trú trong "Khổng Mạnh Nghĩa Phố" do Phiêu Kỵ Đại Tướng Quân chuẩn bị, sẵn sàng tham gia kỳ đại khảo sắp tới.
Khi ngày thi gần kề, không khí trong doanh trại Khổng Mạnh Nghĩa Phố càng trở nên căng thẳng.
Trong tình thế đó, thỉnh thoảng cũng xuất hiện một số chuyện...
Người đủ loại, chuyện kỳ lạ cũng đủ loại, dù trong trại có binh sĩ chuyên phụ trách tuần tra duy trì trật tự, nhưng vẫn không tránh khỏi có sự việc bất ngờ xảy ra.
Trong phòng tập thể nơi Sất Cán Bình cư trú, sáng sớm có người la lớn, nói rằng bút mực chuẩn bị cho kỳ thi đã biến mất!
Nếu như binh sĩ ra trận cần binh khí giáp trụ, thì đối với các nho sinh dự thi, bút mực chính là vũ khí của họ. Nay mất vũ khí, làm sao không lo lắng cho được?
Người tuần tra trực mang theo binh lính đến kiểm tra, nhưng không tìm thấy vấn đề gì, vì túi bút mực của anh chàng xui xẻo kia không phải mất trong phòng ở tập thể, mà là hắn đã để quên ở đâu đó bên ngoài...
Đúng vậy, hắn quên mất.
Chàng trai xui xẻo kia rất quý bút mực nghiên của mình, đi đâu cũng mang theo, không dám để lại trong phòng ở tập thể vì sợ bị mất cắp. Kết quả, hắn lại không biết đã để quên cái túi ở đâu.
Nếu bị mất trộm, dĩ nhiên phải truy tìm, nhưng tự mình để quên...
Hiểu rõ tình hình, người tuần tra bĩu môi một tiếng, rồi dẫn binh lính rời đi. Nếu đây là binh lính dưới quyền hắn, làm mất giáp trụ hay binh khí, ít nhất cũng bị đánh ba mươi roi.
Đồ quan trọng thế mà cũng quên được ư?
Sao không quên ăn quên ngủ luôn đi?
Anh chàng xui xẻo chỉ biết ôm đầu khóc nức nở.
Khóc có ích gì chứ?
Nhưng hắn vẫn cứ khóc.
Sất Cán Bình không có thêm bút dự phòng. Hắn chỉ chuẩn bị hai cây bút, một cây lớn và một cây nhỏ hơn, dùng để viết các loại chữ khác nhau. Mực thì có thể bẻ một mẩu nhỏ chia cho anh chàng xui xẻo kia, nhưng nghiên thì chỉ có một cái, không thể chia được.
Những người khác trong phòng cũng tương tự. Gom góp lại thì cũng có thêm được chút mực, nhưng bút và nghiên thì không ai có dư.
Sất Cán Bình cùng mọi người đã giúp chàng trai xui xẻo đi tìm quanh mấy nơi trong doanh trại có thể đã làm rơi, nhưng dĩ nhiên không tìm thấy gì. Ngay cả chính hắn cũng không nhớ rõ đã đánh rơi ở đâu, lúc nào, chứ đừng nói gì đến việc nhớ được có ai ở gần hay có chuyện gì xảy ra.
Tìm kiếm vô ích, Sất Cán Bình lại giúp hỏi xem liệu trong trường thi có cung cấp bút mực giấy nghiên hay không. Kết quả là trường thi sẽ phát giấy, có vẻ cũng có thể xin thêm mực, nhưng bút và nghiên thì chưa nghe nói là có thêm...
Bởi vì bút mực nghiên là thứ mà thí sinh phải tự mang, dùng đồ quen tay mới có thể viết tốt. Nếu không quen dùng, rồi thi trượt thì lỗi đó là của thí sinh hay do đồ dùng mà trường thi cung cấp?
Anh chàng xui xẻo tự thấy mình thật oan ức, nhưng khóc lóc trong phòng ở tập thể khiến những người khác không thể nghỉ ngơi hay ôn bài được. Không còn cách nào khác, Sất Cán Bình bàn bạc với vài người trong phòng, quyết định dẫn anh chàng xui xẻo vào thành Trường An đến tiệm văn phòng phẩm một chuyến.
Ai bảo Sất Cán Bình là người lớn tuổi nhất trong phòng? Dù mọi người không quen biết nhau, nhưng nếu hắn không đứng ra giải quyết, chắc không ai muốn quản. Nếu cứ tiếp tục thế này, Sất Cán Bình cũng không chắc chàng trai xui xẻo kia có thể chịu nổi mà hành động dại dột hay không. Dù nó có tự hại mình hay gây rắc rối cho người khác, thì tốt nhất vẫn là nhanh chóng giải quyết vấn đề để mọi người được nghỉ ngơi. Nếu không, khi ảnh hưởng đến kỳ thi của tất cả, thì chẳng ai có lợi cả.
Thế là mọi người cùng nhau góp chút tiền, giúp anh chàng xui xẻo mua lại bộ bút mực nghiên mới. Tuy một bộ bút mực nghiên có giá khá đắt, nhưng chia đều ra thì mỗi người cũng không tốn bao nhiêu. Ngoài ra, cũng coi như là một cách thư giãn trước kỳ thi, đổi không khí một chút. Đồng thời, sự cố của anh chàng xui xẻo cũng nhắc nhở mọi người rằng tốt nhất là nên có thêm bút mực dự phòng.
Đề xuất của Sất Cán Bình được đa số ủng hộ, ngay cả anh chàng xui xẻo cũng liên tục gọi Sất Cán Bình là đại ca.
Ngay cổng doanh trại đã có sẵn xe ngựa. Sất Cán Bình và mọi người không phải đợi lâu, khi đủ người, người đánh xe hô một tiếng, thúc ngựa lên đường. Chẳng bao lâu, họ đã tới bên ngoài thành Trường An.
Khi đến tiệm văn phòng phẩm, Sất Cán Bình và những người khác lập tức cảm thấy choáng ngợp.
Anh chàng xui xẻo dường như cũng tạm quên đi nỗi buồn, ngắm nhìn đủ loại văn phòng tứ bảo trong tiệm, thấy thứ gì cũng lạ mắt, thích thú vô cùng.
Có cầu ắt có cung, hễ có nhu cầu, lập tức sinh ra hàng hóa tương ứng.
Trong tiệm văn phòng phẩm lúc này, món bán chạy nhất không phải là bút mực giấy nghiên, mà lại là giỏ thi. Tất nhiên, còn có phiên bản nâng cấp của giỏ thi, gọi là “lò thi,” ừm, chính xác hơn là “hộp thi.” Hộp thi tinh xảo cực kỳ thu hút ánh nhìn, được bày biện ở vị trí nổi bật nhất trong tiệm. Bên cạnh đó, một nữ tiếp viên dung mạo xinh đẹp, giọng nói nhẹ nhàng, đang giải thích cách sử dụng một cách ân cần.
Xung quanh, không ít người vây lại, chẳng rõ là đang xem hộp thi hay ngắm nhìn nàng tiếp viên.
Sất Cán Bình cũng không kìm lòng được mà chen vào xem thử, phát hiện ra hộp thi này quả thật có điểm đặc biệt.
Hộp thi không chỉ được sơn màu đỏ mà trên bề mặt còn được khắc họa hình sơn thủy vô cùng tinh tế. Gọi là hộp, nhưng thực chất giống một chiếc tủ gỗ nhỏ. Cửa tủ phía trước có thể mở ra, bên trong có ba ngăn kéo.
Nữ tiếp viên kéo từng ngăn ra để giới thiệu.
Ngăn kéo trên cùng, giống như các ngăn của hiệu thuốc, chia thành nhiều ô nhỏ, mỗi ô chứa đầy các loại đồ ăn như bánh ngọt, trái cây khô, thậm chí còn có cả thịt muối và mứt!
Sất Cán Bình nhìn thấy mà há hốc miệng, thầm nghĩ: “Chẳng lẽ định mở tiệc ngay trong phòng thi sao?” Ngăn kéo thứ hai thì bình thường hơn, chứa đầy bút, mực, nghiên, nến và chặn giấy. Tất cả đều là hàng thượng phẩm, vô cùng đắt đỏ.
Cái này đúng là xứng với cái tên “hộp thi” thật. Tới ngăn thứ ba, lại càng thêm phần kỳ lạ, bên trong có một cái chăn gấm tơ tằm nhỏ và một cái đệm gấm!
Khi nữ tiếp viên cầm cái chăn tơ tằm lên và làm mẫu cách đắp, chiếc chăn mềm mại phủ lên người, làm nổi bật những đường cong quyến rũ, Sất Cán Bình dường như nghe thấy vài tiếng nuốt nước bọt khe khẽ xung quanh...
Thật là...
“Cái này, đắt như vậy, ai mà mua chứ? Là ai nghĩ ra cái trò quái gở này vậy?” Đứa trẻ xui xẻo đứng bên cạnh, lẩm bẩm vừa đủ nghe: “Vào phòng thi, chỉ cần bút mực là đủ, mấy thứ rườm rà này thì có tác dụng gì? Thương nhân thật ngốc nghếch, chỉ có kẻ ngốc mới mua thứ này!” Sất Cán Bình liếc nhìn đứa trẻ xui xẻo một cái, không nói gì, chỉ lặng lẽ lùi ra xa thêm một chút. Y không phải cha mẹ nó, không có nghĩa vụ dạy dỗ gì thêm. Thương nhân làm ra món đồ này, hẳn là đáp ứng nhu cầu của một số người, nếu không có người mua, thì chắc chắn chẳng ai làm ra. Có cầu ắt có cung, đó là chuyện bình thường.
Nhìn qua cũng biết, thứ này chắc chắn không rẻ.
Đứa trẻ xui xẻo rõ ràng không có khả năng mua, nên mới mỉa mai kẻ mua là ngốc, mỉa mai cả thương nhân và người thiết kế hộp thi cũng là ngốc… Thôi nào, người mua, người bán, người thiết kế đều là ngốc, chỉ có ngươi là thông minh xuất chúng sao?
Giống như hậu thế, có những kẻ nghèo mà cứ cho mình là đúng, vì nghèo nên có thể ăn trộm, ăn cướp, ăn quỵt rồi lại chửi: “Mẹ nó, món ăn quán này thật tệ, tao đã rất vất vả mới ăn hết được!” Sất Cán Bình ban đầu còn thấy đứa trẻ xui xẻo này thật đáng thương, nhưng nghĩ kỹ lại, đột nhiên cảm thấy nó cũng chẳng đáng thương lắm.
Cố chịu đựng thêm chút nữa, chỉ cần hai ngày nữa, kỳ thi kết thúc, mỗi người một ngả...