Thập Niên 90: Trở Thành Thiên Tài Ngoại Khoa

"Trái tim kém phát triển" ý chỉ buồng tim trái phát triển không tốt. Nguyên nhân chính của việc kém phát triển là do vấn đề ở van hai lá ở cửa vào buồng tim trái và van động mạch chủ ở cửa ra, có thể là phát triển không tốt hoặc đóng hoàn toàn. Buồng tim trái nhỏ, kéo theo động mạch chủ lên bị nhỏ đi, từ một mạch m·á·u lớn đáng lẽ phải có trở thành mạch m·á·u nhỏ.
Chúng ta đều biết, buồng tim trái rất quan trọng đối với cơ thể người, nó bơm m·á·u để duy trì vòng tuần hoàn lớn. Buồng tim trái nhỏ cùng với động mạch chủ nhỏ làm lượng m·á·u bơm ra đến vòng tuần hoàn lớn bị giảm đi, gây thiếu m·á·u và thiếu oxy cho cơ thể. Để duy trì đủ lượng m·á·u bơm ra đảm bảo vòng tuần hoàn lớn, tim phải tăng cường hoạt động, dẫn đến suy tim nặng thêm. Từ đó xuất hiện một loạt các triệu chứng lâm sàng đã nói ở tr·ê·n.
Tóm lại, các bộ phận của hệ thống tim trái trong quá trình phát triển có ảnh hưởng lẫn nhau, đều gặp vấn đề, nên được gọi là hội chứng tim trái kém phát triển.
Tại sao triệu chứng của đứa trẻ này trước mắt trông không nghiêm trọng?
"Bởi vì nó có thêm dị tật thông liên nhĩ để phân luồng, cộng thêm còn ống động mạch chưa đóng." Tạ Uyển Oánh phán đoán thêm dựa vào những suy đoán của mình.
Tình huống của trẻ khi còn trong bụng mẹ, chúng ta đã nói đến ở chương thông liên nhĩ, hệ thống tuần hoàn tim của thai nhi khác với sau khi sinh ra. Bệnh này cũng có đạo lý tương tự. Cần chờ khi trẻ sinh ra tự hô hấp, mới có thể cảm nh·ậ·n được hậu quả nghiêm trọng mà sự d·ị· t·h·ư·ờ·n·g của tim này gây ra, các triệu chứng bệnh mới dần dần p·h·át tác biểu hiện ra ngoài.
Như vậy, theo lý thuyết mà nói, muốn để trẻ không thiếu m·á·u, không thiếu oxy ở trạng thái tốt nhất, có lẽ nên đưa hệ thống tuần hoàn tim của trẻ về tình trạng như khi còn trong bụng mẹ. Dị tật thông liên nhĩ lớn, vừa đúng như bức tường chưa khép lại thời kỳ thai nhi làm nhiệm vụ phân luồng. Đồng thời, ống động mạch thời kỳ thai nhi không khép lại, có thể cho m·á·u từ động mạch phổi chảy sang động mạch chủ giống như thời kỳ thai nhi, hỗ trợ tuần hoàn lớn.
Như bạn Tạ đã nói, tim đứa bé này vừa vặn phát triển như vậy, chẳng trách triệu chứng lại nhẹ.
Tình huống này có thể kéo dài được không?
Câu trả lời là không thể. Đầu tiên, ống động mạch theo lẽ bình thường thì trẻ sơ sinh sẽ bắt đầu đóng lại sau vài giờ đến vài ngày sau sinh, về mặt giải phẫu thì nó sẽ đóng lại sau một hai tháng, giống như cơ chế đóng lỗ bầu dục. Cho dù không đóng lại, nếu tình hình này kéo dài - "Không làm phẫu thuật nhanh chóng thì chắc chắn không được. Kéo dài thêm chút nữa sợ rằng sẽ biến chứng thành tăng áp phổi. Đến lúc tăng áp phổi thì không thể thực hiện phẫu thuật Fontan." Tạ Uyển Oánh nói.
Điều này cần nói đến theo nguyên lý đã đề cập ở tr·ê·n, bất luận là ống động mạch chưa đóng hay dị tật thông liên nhĩ tạo ra phân luồng hỗ trợ, thì chỉ giải quyết được một phần vấn đề về việc lượng m·á·u chảy trong vòng tuần hoàn lớn không đủ, hoàn toàn không thể ngăn cản m·á·u trộn lẫn động mạch và tĩnh mạch tồn tại, m·á·u hỗn hợp bơm vào tuần hoàn lớn cũng sẽ gây ra thiếu oxy cho cơ thể. Phẫu thuật Fontan thực hiện chính là nối thông toàn bộ xoang phổi, đưa trực tiếp tĩnh mạch trên và dưới đổ vào động mạch phổi. Như vậy, trong buồng tim chỉ còn m·á·u động mạch giàu oxy, tránh việc m·á·u bị trộn lẫn. M·á·u bơm ra tuần hoàn lớn chỉ có m·á·u động mạch, có thể cải thiện rất lớn tình trạng thiếu oxy cho cơ thể.
Điều kiện tiên quyết để làm phẫu thuật Fontan là tuần hoàn phổi phải tốt, không được có tăng áp động mạch phổi. Phải làm sao đây, điều này cần nhắc tới phương pháp điều trị cho tim trái kém phát triển là phẫu thuật Norwood, đây là ca phẫu thuật được lựa chọn đầu tiên. Phương pháp này triệt để mở rộng toàn bộ thông liên nhĩ, làm tăng lưu thông giữa các buồng tim.
Tiếp theo, ở chỗ động mạch phổi bên trái và bên phải phân nhánh thì tiến hành cắt bỏ động mạch phổi chính, đồng thời kết nối mặt bên của động mạch phổi chính vào mặt bên của động mạch chủ và cũng mở rộng động mạch chủ.
(hết chương)