Thập Niên 90: Trở Thành Thiên Tài Ngoại Khoa

Bệnh thường gặp của động mạch chủ có thể là vừa nói đến phình động mạch chủ. Tương tự như bệnh tim, phình động mạch chủ ở một số bệnh nhân có triệu chứng không điển hình, rất kỳ quái. Bao gồm đau cằm cũng có thể là do phình động mạch chủ. "Bệnh xương cổ" có thể là bệnh tim, cũng có thể là u não động mạch, u xương cổ và dĩ nhiên cũng có thể là do phình động mạch chủ. Bởi vì những bệnh này ảnh hưởng đến khu vực, xét về giải phẫu học, cùng với phạm vi mạch máu thần kinh mà bệnh xương cổ đề cập đến có thể trùng lặp một phần.
Vậy phình động mạch chủ là gì? Động mạch chủ là mạch máu động mạch lớn nhất của cơ thể con người. Trên mạch máu này "U thể" chính là phình động mạch chủ. Chữ "u thể" ở đây được đặt trong ngoặc kép để làm rõ rằng u thể này khác với khối u mà chúng ta thường nói. Nó là tình trạng mạch máu mở rộng một cách bệnh lý, tạo thành chỗ phình to, giống như quả bóng, có hình dạng như u thể, nhưng không phải là khối u phát triển dài ra. Dù vậy, chúng ta vẫn gọi loại u này là phình động mạch chủ thật. Phình động mạch chủ giả là trường hợp phình động mạch chủ thật bị vỡ, sau đó máu tràn ra ngoài mạch máu và tạo thành khối u.
Nói đến phình động mạch chủ, cần phải nói đến một bệnh khác trên lâm sàng dễ bị nhầm lẫn với nó, gọi là bóc tách động mạch chủ. Bóc tách động mạch chủ khác với phình động mạch chủ ở chỗ nào? Để giải thích, cần nói đến ba lớp cấu tạo thành vách động mạch chủ: lớp nội mô, lớp trung mô và lớp ngoại mô. Phình động mạch chủ vỡ là cả ba lớp mô bị tổn thương đồng thời. Bóc tách động mạch chủ là lớp nội mô bị rách còn lớp ngoại mô tạm thời chưa bị rách. Sau khi lớp nội mô bị rách, máu chảy vào lớp trung mô và xé dọc theo động mạch chủ. Một cách hình tượng, giống như việc xé lớp vỏ trong và ngoài của một ống cao su rồi bơm nước vào giữa.
Hai loại bệnh này đều có chung căn nguyên, đó có thể là xơ vữa động mạch và cao huyết áp. Thời điểm hai bệnh này trở nên nguy hiểm đến tính mạng đều là khi chúng vỡ đột ngột và gây chảy máu nhiều.
Làm thế nào mà chúng ta nghi ngờ A Hi mụ mụ mắc bệnh động mạch chủ, chứ không phải chỉ là tình trạng huyết áp dao động không có gì đáng ngại như lời bạn bác sĩ của A Hi mụ mụ nói? Điều này liên quan đến "triệu chứng kỳ quái" của người bệnh gần đây, đó là huyết áp lúc cao lúc thấp đột ngột.
"Có phải lúc nàng đo huyết áp là do y tá đo không? Có đo huyết áp cố định ở một bên tay chân không?"
Tạ Uyển Oánh ở phòng khám thai của Bệnh viện Bắc Đô ba đã từng đến. Bác sĩ khám thai không thể tự mình đo huyết áp cho người bệnh, vì có quá nhiều bệnh nhân cần khám. Việc đo huyết áp là một kiểm tra y khoa quá đơn giản, nên y tá thường làm giúp. Bác sĩ không dặn dò phải nhất thiết đo huyết áp bên nào, nên người bệnh tùy tiện đưa tay cho y tá đo. Việc đo huyết áp ở bệnh viện Bắc Đô ba thường là hạng mục thực tập của các y tá thực tập, nên họ càng không có ý thức đo cố định một bên tay chân.
Huyết áp của A Hi mụ mụ đột ngột tăng cao, sau khi uống thuốc hạ huyết áp, thì hạ xuống, hạ được bao nhiêu? Giảm năm sáu chục à?
Lưu Lạp - người kê thuốc, trong lòng có chút bất an. Cô bác sĩ trẻ tuổi này đâu dám kê liều lượng lớn thuốc hạ huyết áp mạnh cho thai phụ. Nên chẳng trách càng nghĩ cô càng cảm thấy không ổn. Cô chỉ là không ngờ rằng có thể do huyết áp đo ở hai bên tay chân của người bệnh không giống nhau.
Bác sĩ trẻ y tá trẻ toàn là người phải trải qua mới có thêm hiểu biết. Nhân viên y tế có kinh nghiệm khi cảm thấy huyết áp có vấn đề thì sẽ đo lại huyết áp cả hai tay và hai chân. Vì sao lần này nhân viên y tế lại có tính cảnh giác thấp? Đó là vì huyết áp của A Hi mụ mụ không "nổ tung". Trên lâm sàng đã từng nhắc đến cao huyết áp đáng sợ, có thể nhảy vọt lên trên một trăm, hai trăm, và khi thấp thì có thể xuống sáu mươi, bảy mươi. A Hi mụ mụ thì không như vậy, khi cao không đến hai trăm, khi thấp thì một trăm một, hai chục, nên không tính là gì cả.
Mặt khác, Lưu Lạp cảm thấy điểm bất thường của A Hi mụ mụ nằm ở chỗ, nàng nói tay chân gần đây dễ bị lạnh, không biết có phải thai nhi lớn lên làm eo càng ngày càng không thoải mái hay không.
(hết chương)