Làm Thầy Thuốc Có Mô Phỏng Phòng Giải Phẫu

Chương 542: Khá lắm! Nguyên nhân gây nhồi máu cơ tim lại là... (hai chương gộp một)
"Aslanger chinh" có nghĩa là gì?
"Aslanger chinh" thực ra là một cách gọi chung cho một loại biểu hiện trên điện tâm đồ.
Cụ thể là:
1. Chuyển đạo I, III xuất hiện đoạn ST chênh lên cô lập, còn các chuyển đạo dưới thành bên không có đoạn ST chênh lên;
2. Chuyển đạo V4-V6, bất kỳ một chuyển đạo nào xuất hiện đoạn ST chênh xuống, sóng T dương hoặc đoạn cuối sóng T dương, chuyển đạo V2 không có đoạn ST chênh xuống;
3. Chuyển đạo V1 có đoạn ST cao hơn chuyển đạo V2.
Khi ba điều này xuất hiện đồng thời thì được gọi là "Aslanger chinh".
Thông thường, trên điện tâm đồ, một khi xuất hiện "Aslanger chinh", thì người bệnh đó có khả năng mắc bệnh lý nghiêm trọng ở nhiều nhánh động mạch vành.
Nó khác với hình ảnh điện tâm đồ có nhiều chuyển đạo ST chênh lên không liên tục khi nhồi máu cơ tim cấp thành dưới.
Nếu chỉ nhìn vào điện tâm đồ, phần lớn bác sĩ sẽ nghi ngờ đây là "Aslanger chinh".
Tức là bệnh lý ở nhiều nhánh động mạch vành, cần nhanh chóng chụp mạch vành để làm phẫu thuật.
Nhưng vấn đề nằm ở chỗ này.
Mắt của Trương Dịch có thể nhìn thấy trực tiếp tim của người bệnh.
Trong mắt Trương Dịch, người này chưa hề xuất hiện tình trạng xơ vữa động mạch vành!
Đồng thời các nhánh của động mạch vành cũng không hề bị tắc nghẽn!
Đây chính là điểm kỳ quặc nhất!
Không bị xơ vữa, không bị tắc nghẽn, vậy tại sao cơ tim lại vô duyên vô cớ thiếu máu?
Người bệnh còn trẻ như vậy, thân hình cũng không mập, khả năng xơ vữa động mạch vành là cực kỳ thấp.
Vậy rốt cuộc là vì cái gì?
Đột nhiên, Trương Dịch nghĩ đến một điều.
Hắn ngẩng đầu nhìn máy theo dõi điện tim, quan sát huyết áp.
Huyết áp hình như không cao lắm!
"Vừa rồi khi bệnh nhân nhập viện, huyết áp là bao nhiêu?" Trương Dịch nhìn y tá bên cạnh hỏi.
"Vừa nhập viện sao? Lúc vừa nhập viện hình như chỉ có 78/56. Nghe nói trên xe cứu thương đã tiêm một mũi adrenalin, bây giờ mới lên đến 90..."
Trương Dịch nhíu mày: "Huyết áp thấp như vậy?"
"Đúng ạ."
"Bệnh nhân này bình thường không bị huyết áp thấp sao?"
"Hình như không ạ, người nhà vừa nói bệnh nhân bình thường không có bệnh tật gì, khỏe mạnh lắm."
Y tá vừa dứt lời, thì Trần Phương cũng đã đưa người nhà bệnh nhân vào phòng cấp cứu.
Người nhà là một cô gái còn rất trẻ.
Nhìn có vẻ còn nhỏ tuổi hơn Trương Dịch.
"Cô là người nhà bệnh nhân?" Trương Dịch hỏi.
"Đúng đúng đúng! Tôi là vợ của Lý Tuấn Vũ! Ô ô... Bác sĩ, chồng tôi sao tự nhiên lại như vậy... Ô ô... Các anh mau cứu anh ấy đi!"
Người nhà vừa khóc vừa nói, nước mắt lã chã, trông thật đáng thương.
Lúc này, người bệnh trên giường vẫn đang ở trạng thái bất tỉnh, thở dốc nặng nhọc.
Sau khi được thở oxy thì tình trạng có vẻ tốt hơn chút, nhịp tim cũng không còn thấp như trước nữa.
Trương Dịch, trước khi mở miệng hỏi han tình hình, đã bảo Trần Phương đi báo cho phòng chụp chiếu, người này vẫn cần phải đi chụp chiếu.
Trương Dịch có thể thấy được có hay không xơ vữa động mạch vành, nhưng người khác thì không.
Cho nên, việc gì cần kiểm tra thì vẫn phải kiểm tra.
"Người nhà, tình hình đang rất khẩn cấp, tôi bây giờ sẽ hỏi cô vài vấn đề, cô tốt nhất trả lời thành thật."
Trương Dịch nghiêm túc nói, người nhà vừa khóc vừa gật đầu: "Vâng, bác sĩ cứ hỏi, tôi biết sẽ đều nói hết!"
"Lý Tuấn Vũ trước đây có bệnh án mắc các bệnh mãn tính khác không? Huyết áp thấp? Bệnh tim? Bệnh động mạch vành?"
"Không có, không có, anh ấy mới 27 tuổi thôi mà! Sao lại mắc mấy bệnh đó chứ?"
Người nhà liên tục lắc đầu, như thể vừa nghe thấy một chuyện khó tin.
"Cô là vợ của anh ấy? Hai người kết hôn bao lâu rồi? Bố mẹ của anh ấy đâu?"
"Bố mẹ anh ấy ở nhà ạ, tôi đã gọi điện báo rồi, chắc cũng sắp đến."
"Trước đây anh ấy đã từng xuất hiện tình trạng đau ngực như này chưa?"
"Chưa hề! Không những chưa từng, đây là lần đầu tiên anh ấy được xe cứu thương đưa vào viện... Ô ô... Thật là sợ quá đi... Lúc đó chúng tôi ở nhà... Kết quả... Kết quả anh ấy đột nhiên nói ngực hơi khó chịu, thấy khó thở lắm.
Sau đó chưa được mấy phút thì kêu đau, rồi sau đó tôi gọi thì đã bất tỉnh. Tôi liền lập tức gọi 120, rồi sau đó người đã ở trong viện rồi... Ô ô..."
"Đột nhiên đau ngực tại nhà?"
"Vâng vâng! Đúng!"
Ở nhà...
Hai người là vợ chồng...
"Chờ một chút, trước khi đau ngực, anh ấy có làm vận động mạnh gì không? Bữa trưa hai người đã ăn những gì?"
"Vận... vận động mạnh ư? Cái này thì... Trước khi đau ngực chúng tôi ở nhà đang...""
Nói đến chủ đề này, người nhà có chút ngại ngùng.
Trước mặt toàn bộ phòng cấp cứu, lại toàn các bác sĩ nam, nói chuyện riêng tư của mình...
Thật sự có chút xấu hổ.
Trương Dịch hiểu rõ, giữa vợ chồng thì ngoài chuyện kia ra còn có thể là chuyện gì.
Ngay lập tức, trong lòng Trương Dịch đã mơ hồ có một đáp án rất rõ ràng.
Thông thường đau ngực, mà điện tâm đồ lại cho thấy biểu hiện của "Aslanger chinh", thì phần lớn là liên quan đến bệnh lý ở động mạch vành.
Nhưng, có một trường hợp ngoại lệ.
Nhồi máu cơ tim có thể chia làm 5 dạng.
Dạng 1, là thường thấy nhất, do xơ vữa động mạch vành gây ra một loạt các tắc nghẽn, từ đó dẫn đến thiếu máu cơ tim, nhồi máu.
Dạng 2, tương đối ít gặp, nhồi máu do mất cân bằng giữa nhu cầu và lượng oxy cung cấp cho cơ tim, ví dụ như huyết áp thấp, nhịp tim bất thường, giảm oxy huyết, v.v... Đây là một trong năm dạng duy nhất không liên quan đến tắc nghẽn do xơ vữa động mạch vành.
Dạng 3, là trường hợp bệnh nhân bị đột tử do triệu chứng thiếu máu cơ tim và xuất hiện biến đổi trên điện tâm đồ hoặc rung thất, dạng này chết khá đột ngột, cần phải kiểm tra tử thi mới xác nhận được có phải nhồi máu cơ tim hay không.
Dạng 4, bao gồm các trường hợp nhồi máu cơ tim liên quan đến việc can thiệp động mạch vành qua da, nhồi máu cơ tim do tắc nghẽn stent hoặc dụng cụ hỗ trợ trong động mạch vành. Cũng liên quan đến xơ vữa động mạch vành, nhưng là xảy ra sau khi can thiệp.
Dạng 5, nhồi máu cơ tim liên quan đến phẫu thuật bắc cầu động mạch vành. Ví dụ, trong vòng 28 ngày kể từ lần đầu bị nhồi máu cơ tim, nếu xảy ra nhồi máu cơ tim một lần nữa thì được gọi là tái nhồi máu, sau 28 ngày thì được gọi là tái phát nhồi máu cơ tim.
Trên đây là 5 dạng của nhồi máu cơ tim.
Tình trạng hiện tại của người bệnh này không phù hợp với các dạng 1, 3, 4 và 5, chỉ phù hợp với dạng 2!
Dạng 2 là nhồi máu cơ tim không do tắc nghẽn.
Bây giờ hãy cùng xem xét lại tình huống của bệnh nhân này, nguyên nhân sẽ rõ ràng hơn một chút.
Đầu tiên, trước đây người bệnh không hề bị huyết áp thấp cũng như không có tiền sử đau ngực.
Đây là lần đầu tiên anh ta bị mất ý thức do đau ngực phải đưa đến viện, lúc nhập viện thì huyết áp lại cực kỳ thấp.
Có thể xem xét, bệnh nhân này có thể do huyết áp thấp hoặc rối loạn nhịp tim dẫn đến đau ngực.
Vì người bệnh đã có 'vận động' trước khi bị đau ngực!
Vậy thì bây giờ hãy nhìn lại điện tâm đồ của người bệnh.
Không phải "Aslanger chinh", cũng không phải do xơ vữa động mạch vành...
Nhưng đoạn ST lại chênh xuống bất thường...
"Người nhà, tôi hỏi lại cô một vấn đề, cô trả lời thành thật nhé."
"Vâng ạ."
"Trước khi làm 'vận động' đó, hai người có uống thuốc không?"
Lúc này, người nhà trố mắt, nhìn Trương Dịch như nhìn thấy ma!
— Chà, bác sĩ này sao mà thần vậy? Chuyện này cũng biết được ư?
"Thuốc... Thuốc ư?!"
Người nhà lắp bắp.
"Đúng! Thuốc, chắc cô hiểu ý tôi là thuốc gì, có dùng loại thuốc trước khi sinh hoạt tình dục không?"
Câu hỏi của Trương Dịch vừa thốt ra, những bác sĩ xung quanh cũng ngay lập tức phản ứng lại.
Móa! Trương Dịch là thế nào vậy? Ngay lập tức không đi nghi ngờ xơ vữa động mạch vành mà lại đi nghi ngờ do uống thuốc?
Đều là bác sĩ cả, ai cũng biết ý của Trương Dịch khi hỏi như vậy là gì.
Viagra, hay còn gọi là "vạn Ecor".
Một bộ phận các cặp vợ chồng trước khi sinh hoạt tình dục, để theo đuổi khoái cảm, sẽ dùng loại thuốc này.
Thành phần chính là Sildenafil chứ không phải Dâm dương hoắc.
Đây là một loại thuốc điều trị rối loạn chức năng cương dương ở nam giới.
Tác dụng phụ của loại thuốc này, ngoài chóng mặt, đau đầu, nghẹt mũi, khó tiêu, nghiêm trọng hơn có thể bị hạ huyết áp, mù mắt, và nghiêm trọng nhất là bị ngất.
Vì vậy, thứ này là thuốc, không phải "thực phẩm chức năng", không thể dùng thường xuyên càng không thể dùng nhiều!
Trương Dịch sở dĩ hỏi câu hỏi này, là vì anh đang nghi ngờ rằng bệnh nhân này đã sử dụng vạn Ecor trước khi sinh hoạt tình dục, dẫn đến hạ huyết áp cấp tính, gây ra nhồi máu cơ tim không do tắc nghẽn.
Nhưng tình huống này hiếm gặp quá...
Chụp chiếu còn chưa làm, thậm chí báo cáo xét nghiệm máu vừa lấy cũng chưa có.
Mà anh đã hỏi như vậy rồi?
Không sợ làm cho người nhà đi lệch hướng hay sao?
Nhỡ điều tra ra không phải như vậy, thì anh giải thích thế nào với người nhà?
Khi làm bác sĩ mỗi câu nói ra đều phải cẩn trọng!
Vì bạn là người chịu trách nhiệm!
Người nhà do dự một hồi, cuối cùng vẫn gật đầu: "Hình như... Có... Nhưng mà... thuốc này... Có liên quan đến việc anh ấy đau ngực không?"
Trương Dịch thở phào một hơi, sau đó nhìn ánh mắt của các bác sĩ xung quanh.
Mọi người dường như đang nhắc nhở Trương Dịch đừng khẳng định quá, đừng quá sớm kết luận cho người bệnh.
Được thôi.
Họ không nhìn thấy, chỉ có thể chờ kết quả xét nghiệm mới biết được.
Thế là Trương Dịch cũng nói giảm đi: "Trước mắt tôi cũng chỉ đang nghi ngờ thôi, bởi vì trong thành phần Sildenafil của loại thuốc hỗ trợ chức năng sinh lý nam, một trong các tác dụng phụ của nó là gây hạ huyết áp, thậm chí rối loạn nhịp tim, ngất xỉu. Vì vậy nếu như anh ấy có dùng loại thuốc này, thì không thể loại trừ khả năng đó.
Đương nhiên, hiện giờ việc quan trọng nhất là phải nâng huyết áp lên, sau đó lập tức đưa đi chụp chiếu, để xem mạch máu trong tim rốt cuộc là tình trạng gì.
Nếu thực sự có tắc nghẽn động mạch vành, thì chúng ta lập tức sẽ cho anh ấy làm tiêu sợi huyết hoặc làm phẫu thuật."
"A?!"
Nghe xong chuyện này có khả năng liên quan đến việc ăn thuốc kia!
Người nhà không thể nào bình tĩnh được nữa! Ngay lập tức nắm lấy tay Trương Dịch, một mạch kể ra tình hình thực tế.
"Thật ra bác sĩ! Chồng tôi... Anh ấy bình thường thích cái đó thật... Cứ mỗi tháng là sẽ uống một hai lần cái loại thuốc bác sĩ vừa nói đấy!"
Lời vừa nói ra, mấy bác sĩ bên cạnh cũng không thể bình tĩnh được nữa.
Nhất là Trần Phương!
Ta đây cũng đã ba mươi rồi còn chưa dùng bao giờ, mà cậu mới có hai mươi bảy mà tháng nào cũng dùng!
Thật là ngưu bức mà ~!
"Tháng nào cũng dùng?! Vậy bình thường anh ấy có bị đau bụng hay là chóng mặt gì không?"
Người nhà lắc đầu: "Không có ạ... Bình thường tôi không thấy anh ấy có chỗ nào không thoải mái cả, hôm nay đúng là lần đầu tiên anh ấy bị xe cứu thương chở vào viện... Ô ô... Bác sĩ mau cứu anh ấy đi! Hôm nay anh ấy... Nhất thời hưng phấn lên nên uống hai viên thuốc đó, nên..."
"Cái gì?! Hai viên?!"
"Hai viên vạn Ecor?!"
Trương Dịch nhíu mày!
Khá lắm, bây giờ cô mới nói? Không ai hỏi thì cô định im luôn không nói có đúng không?
Trương Dịch bất đắc dĩ nhắm mắt, rồi phân phó: "Đưa điện tâm đồ lại đây tôi xem lại một chút, còn nữa, lại kê thêm một đợt thuốc tăng huyết áp!"
Lúc này, khoảng cách từ lúc bệnh nhân nhập viện và bắt đầu điều trị đã gần được hai mươi phút.
Do lúc trước đã tiêm một mũi adrenalin, tình hình của bệnh nhân hiện tại đã có chuyển biến tốt hơn đôi chút.
Đây cũng là một trong những lý do mà Trương Dịch nghi ngờ là liên quan đến vạn Ecor.
Vì thế trên phương diện điều trị, biện pháp cấp cứu hàng đầu vẫn là bù dịch, nâng huyết áp và thở oxy.
Huyết áp vừa lên, triệu chứng của bệnh nhân có thể giảm đi rất nhiều.
Trần Phương lấy máy điện tim bên cạnh tới.
Các điện cực kẹp vào chân tay bệnh nhân, vén áo bệnh nhân lên để dán 6 điện cực ở vị trí tim, không khác gì mấy các vị trí V4, V5.
Sau đó trực tiếp nhấn nút bắt đầu, điện tâm đồ sẽ được in ra từ máy in.
Nhìn tờ giấy điện tâm đồ từ từ in ra.
Đường biểu diễn điện tâm đồ trên đó và tờ điện tâm đồ lúc bệnh nhân vừa nhập viện đã hoàn toàn khác nhau.
"Ôi? Đoạn ST đã tăng trở lại, không còn thấp như lúc nãy nữa rồi."
Trần Phương đứng bên cạnh Trương Dịch, vừa nhìn vừa nói.
Lần này, mấy bác sĩ xung quanh đều lộ ra vẻ mặt bừng tỉnh ngộ ra!
Ôi đậu má! Không thể nào chứ?! Lại bị Trương Dịch đoán trúng nữa à?!
Người này thật không phải là bị nhồi máu do xơ vữa động mạch vành?
Mà là do uống vạn Ecor dẫn đến nhồi máu không do tắc nghẽn cấp tính?!
Tê...
Trương Dịch nhìn vào điện tâm đồ, trong lòng càng thêm khẳng định đáp án của mình.
Ngay lập tức anh ngẩng đầu nói với người nhà: "Bây giờ cơ bản là 80% có thể chẩn đoán chính xác là nhồi máu cơ tim không do tắc nghẽn động mạch vành. Đương nhiên, vẫn phải đi chụp chiếu để xem trong mạch máu có bị xơ vữa không, đây là vì sự an toàn, cũng là vì người bệnh. Lát nữa sẽ tiếp tục truyền dịch, chờ huyết áp tăng thêm một chút, tình trạng của anh ấy sẽ ổn thôi."
"Thật ạ? Vậy thì tốt quá rồi! Cám ơn bác sĩ!"
Người nhà vội vàng vừa khóc vừa gật đầu.
Quả nhiên, mười phút sau.
Dưới tác dụng của thuốc, huyết áp của bệnh nhân tăng trở lại 115/76 mmHg.
Lúc này Lý Tuấn Vũ đã hoàn toàn không còn tình trạng bất tỉnh, thở dốc, mồ hôi trên trán cũng sắp hết. Mặc dù người vẫn chưa tỉnh, nhưng có thể coi như đã thoát khỏi nguy hiểm đến tính mạng.
Trần Phương lập tức sắp xếp hộ lý đưa người đi chụp chiếu.
Đúng lúc đó, kết quả xét nghiệm máu khi bệnh nhân vừa nhập viện cũng đã có.
Troponin tim siêu nhạy: 708,3pg/ml (0-17,5pg/ml)
CK-MB: 37 U/L(3-35U/L)
CK: 340U/L(10-190U/L)
Ba chỉ số tim toàn bộ đều báo động là nhồi máu cơ tim cấp tính.
"Sau khi bệnh nhân chụp chiếu xong, đợi mọi thứ ổn định thì 2 tiếng nữa làm lại xét nghiệm men tim."
"Vâng."
Bệnh nhân đúng là bị nhồi máu cơ tim không sai.
Nhưng vấn đề quan trọng là, nguyên nhân gì dẫn đến nhồi máu cơ tim?
Nguyên nhân bệnh mới quyết định được bác sĩ dùng loại thuốc nào để cấp cứu.
Nếu như nhồi máu là do xơ vữa động mạch vành gây ra, thì người bệnh này dù còn trẻ cũng đừng hòng sống, dù có dùng thuốc tăng huyết áp rồi mà không phẫu thuật kịp thời thì chưa đến mười phút là đi luôn.
Xơ vữa động mạch vành chỉ có thể can thiệp bằng tiêu sợi huyết hoặc phẫu thuật thì bệnh nhân mới có cơ hội sống sót.
Nhưng Lý Tuấn Vũ này thì lại khác.
Vì sau khi tiêm thuốc tăng huyết áp, không những anh ta sống sót mà tình hình còn tốt hơn rất nhiều.
Đây là một trong những manh mối giúp Trương Dịch có thể chẩn đoán chính xác là nhồi máu không do tắc nghẽn.