1979 Thời Đại Hoàng Kim

"1323!"
"1324!"
"1325!"
Đến tối, quả nhiên là đến lượt điểm danh.
Trong phòng tự nhiên không có đèn, cũng chẳng có nến, tối đen như mực, chỉ có một tia trăng le lói xuyên qua ô cửa sổ nhỏ.
"Cha mẹ ơi, con lạnh!"
"Ôm mẹ là không lạnh nữa!"
"Chỉ ôm mẹ vẫn chưa đủ đâu nhỉ, thế thì ôm cả ba ba nữa!"
Chu Gia Sinh khẽ cười, từ lúc vào đây hắn chưa từng thể hiện bất kỳ tâm trạng tiêu cực nào trước mặt con trai.
Thượng Hải đầu xuân, buổi chiều rất lạnh. Quần áo tử tế và tài sản của cả nhà đã bị tịch thu sạch sẽ khi họ bị bắt. Hai vợ chồng ôm Nhỏ Kiệt, hy vọng có thể truyền cho con chút hơi ấm.
Lúc này, một bóng người lén lén lút lút mò tới mép giường, dùng tiếng Hoa nói nhỏ: "Thợ may, cần đá không?"
"Đá gì?"
Chu Gia Sinh đưa tay sờ thử, thấy nó ấm ấm. Đó là một hòn đá đã được nung nóng. Lý Minh Ngọc cũng ngạc nhiên, vội hỏi: "Ngươi lấy ở đâu ra vậy?"
"Ta phụ trách nấu cơm cho người Nhật, mỗi tối đều sẽ nung vài hòn đá. Ngươi khâu vá quần áo giúp ta, ta cho các ngươi một hòn, thế nào?"
"Không được không được, đá của ngươi nguội nhanh lắm, ít nhất phải hai hòn!" Bản tính thích cò kè mặc cả của Chu Gia Sinh bộc lộ ra, lúc này còn nghĩ đến chuyện trả giá, khiến người dưới giường bật cười khẽ.
Rồi hắn suy nghĩ một lát, tiếp tục tăng giá: "Nếu ngươi có vải vụn và kim chỉ, ta có thể may cho ngươi bộ đồ lót mới, nhưng mỗi ngày ngươi phải đưa cho chúng ta hai hòn đá, cho đến khi trời ấm lên."
Hắn không nói áo khoác, mà nói đồ lót. Bởi vì ở nơi này, đồ lót chắc chắn quan trọng hơn áo khoác.
"Đồng ý!"
Đối phương dứt khoát đáp, rồi lại móc ra một hòn đá nữa đưa tới. Cả nhà ba người như nhặt được của báu, ôm hai hòn đá vào lòng. Đá nguội đi rất nhanh, thực tế chẳng mấy chốc đã lạnh, nhưng họ vẫn cảm thấy âm ấm. Cũng không biết đó là hơi ấm còn sót lại của đá, hay chính thân nhiệt của họ đã ủ ấm lại cho đá.
Nhỏ Kiệt được hai người lớn ôm, thực ra đã không còn lạnh lắm, cậu bé nói: "Mẹ ơi, con đói bụng."
"Ngoan, sáng mai sẽ có đồ ăn. Con nghĩ về câu chuyện chú thỏ trắng đi, ngủ rồi sẽ không đói nữa."
"Vâng ạ!" Nhỏ Kiệt đáp lời, rồi lại hỏi: "Vậy hôm nay con biểu hiện có tốt không ạ?"
"Tốt lắm, con là giỏi nhất!"
"Vậy... vậy con được mấy điểm ạ?"
"100 điểm!" Chu Gia Sinh cười nói.
"Hi hi!"
Nhỏ Kiệt hài lòng nhắm mắt lại, ôm lấy cha mẹ, vượt qua buổi chiều đầu tiên ở trại tập trung.
"Haizz!"
Trong rạp chiếu phim mấy trăm người gần như đồng loạt thở dài. Tình tiết kiểu này, bất kể quốc gia hay chủng tộc, đều chạm thẳng vào sâu thẳm tâm hồn, đối với khán giả thập niên 80 lại càng có sức lay động mạnh mẽ. Họ biết quy tắc của trò chơi này không hợp lý lắm, nhưng chính sự không hợp lý về mặt logic này lại càng làm nổi bật lên tình yêu vĩ đại của đôi cha mẹ.
Bản gốc 《 Cuộc Sống Tươi Đẹp 》 thực ra làm khá hời hợt, đầy rẫy sơ hở, hoàn toàn như cổ tích vậy. Phiên bản này, Trần Kỳ vô tình hay hữu ý đã khiến người xem phải suy ngẫm: Đứa bé thực sự không biết, hay là giả vờ không biết? Đây là tình yêu của cha mẹ dành cho con, hay là tình yêu thương lẫn nhau của cả gia đình? Hắn không nói rõ, nhưng khiến người xem phải nghĩ về khía cạnh này.
Câu chuyện này có thể còn xúc động hơn cả bản gốc.
"Chết tiệt!"
Giây phút này, Yamada ngồi ở hàng ghế sau toát mồ hôi lạnh, chân run lên không tự chủ. Hắn thường xuyên công tác ở nước ngoài, hiểu tính cách người phương Tây. Nếu làm cái loại phim về quân Nhật xâm lược Trung Hoa, tàn sát người Trung Quốc, người phương Tây cũng chỉ xem cho biết chuyện thôi: Người Nhật giết người Trung Quốc, thì liên quan gì đến chúng ta? Nhưng kiểu phim như 《 Cuộc Sống Tươi Đẹp 》 này thì hoàn toàn khác! Bên trong có yếu tố tôn giáo, có trại tập trung, có tình yêu cha mẹ phổ quát khắp thế gian, có sự phản chiếu nhân tính trong hoàn cảnh tàn khốc... Người nước ngoài thích xem những thứ này.
"Trần Kỳ này rốt cuộc là ai? Sao hắn có thể làm thế này! Không được, ta không thể ở lại đây..."
Yamada càng nghĩ càng hoảng sợ, vừa nhổm mông định rời đi thì bị chặn lại.
Người đàn ông bên cạnh to khỏe như bức tường, khoanh tay, cúi đầu, hai chân duỗi thẳng ra trước, dường như đang ngủ gật, chặn hoàn toàn lối đi. Hướng sang phía bên kia thì gặp Tiểu Mạc.
"Xin nhường đường!"
Trời tối đen như mực, Yamada không thấy rõ mặt đối phương, định cứ thế xông qua, kết quả người kia chỉ khẽ động, hắn liền cảm thấy một bộ phận nào đó trên cơ thể đau nhói, cả người lập tức mềm oặt.
...
Bộ phim vẫn tiếp diễn.
Phiên bản 《 Cuộc Sống Tươi Đẹp 》 này nhấn mạnh sự tương tác giữa những người cùng phòng, không giống bản gốc mà ở đó họ chỉ như những NPC.
Có người lạnh lùng thờ ơ, có kẻ tự mình phát điên, cũng có lão ca nóng tính. Ban đầu, tất cả đều giữ thái độ giễu cợt đứng xem đối với gia đình này, nhưng dần dần, bất tri bất giác, họ đều bị cảm hóa bởi gia đình họ.
Thức ăn trong trại tập trung thiếu thốn. Mỗi tuần có bốn ngày bữa sáng chỉ gồm một tách trà, ba ngày còn lại là một ounce cháo. Bữa trưa là canh cải bắp nấu loãng với một củ khoai tây, còn bữa tối thì không có gì. Hai vợ chồng cố gắng hết sức nhường thức ăn cho con trai, may mà thằng bé còn nhỏ, ăn không nhiều.
Chu Gia Sinh chủ động trao đổi với những người khác trong trại tập trung. Tay nghề của một thợ may giỏi rõ ràng rất có ích. Những người nước ngoài này được Hội Chữ thập đỏ quốc tế viện trợ, định kỳ nhận được những thứ như sô cô la, thịt hộp. Dĩ nhiên, đồ tốt đều bị người Nhật tịch thu để dùng riêng, cùng lắm họ chỉ được phát một cái bánh sandwich mốc meo. Nhưng trong trại tập trung, sandwich đã là thứ tốt lắm rồi.
Chu Gia Sinh trao đổi với người ta, đổi được một cái bánh sandwich nát bét rưỡi. Hắn lựa chọn cẩn thận, dành phần còn lành lặn cho con trai ăn. Lý Minh Ngọc không có kỹ năng gì đặc biệt, nhưng nàng là giáo viên, biết tiếng Anh, có thể giao tiếp, đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối, liên lạc.
Hàng ngày họ phải lao động, làm những công việc nặng nhọc của tù nhân. Con trai họ cũng phải chăn dê, trồng rau, nhổ cỏ...
Đến giai đoạn năm 1945, trại tập trung gần như tự cung tự cấp, nhưng phần lớn sản vật làm ra đều bị người Nhật lấy đi đổi lấy của cải. Ai cũng muốn vơ vét kiếm chác, tình hình ngày càng bất ổn.
Ngôi trường của Lý Minh Ngọc cũng đang cố gắng cứu nàng ra, điều này ở một mức độ nào đó cũng bảo vệ được họ.
Trong phòng vốn có 25 người, giờ chỉ còn lại 23. Hai người kia biến mất không lý do, nhưng những người lớn đều hiểu rõ: hai người đó bị ốm, một bác sĩ Nhật Bản đã tiêm cho họ loại thuốc gì đó không rõ, bệnh không khỏi, sau đó họ bị ném vào lò thiêu.
Người bác sĩ này chính là vị khách cũ của Chu Gia Sinh.
Hắn thấy đối phương thì rất mừng, tưởng rằng sẽ được chiếu cố riêng. Sự việc dường như cũng diễn ra như vậy, một hôm hắn bị viên bác sĩ gọi riêng đi, bảo là để dọn dẹp phòng cứu thương.
Chu Gia Sinh vui vẻ đi theo. Sau khi vào cửa, hắn thấy viên bác sĩ đang cẩn thận rửa tay, như thể vừa chạm vào thứ gì đó rất bẩn. Bác sĩ dùng tiếng Hoa lưu loát cười nói với hắn: "Chu sư phó, không ngờ lại gặp ngài ở đây."
"Đúng vậy, ta cũng rất bất ngờ. Ngài trước giờ không nói nơi mình làm việc, hóa ra là công tác ở đây à?"
Hai người nói chuyện vài câu, Chu Gia Sinh tưởng họ là bạn bè nên đã nêu ra một yêu cầu nhỏ.
"Ngươi muốn ta giúp đỡ?"
"À, nếu như ngài bằng lòng!"
"..."
Viên bác sĩ nhìn hắn đầy ẩn ý, rồi móc từ túi quần ra một đồng tiền thay thế, nói: "Vẫn luật cũ, ngươi đoán đi!"
Hắn nắm đồng tiền trong lòng bàn tay, nhanh chóng tráo đổi hai tay sau lưng, rồi chìa ra.
"Ở tay trái!"
Viên bác sĩ chậm rãi mở bàn tay trái ra, bên trong là đồng tiền thay thế. Hắn có vẻ vừa như được an ủi, lại vừa như tiếc nuối, nói: "Ngươi đoán đúng rồi. Được rồi, ngươi vào dọn dẹp phòng cứu thương đi!"
Chỉ thế thôi sao?
Chu Gia Sinh không hiểu nổi, lầm bầm đi vào phòng bên trong. Ngay sau đó, từ trong phòng vọng ra tiếng nôn mửa dữ dội.
Không có hình ảnh trực tiếp nào được đưa ra.
Chờ đến khi hắn "dọn dẹp xong" và bước ra thì trời đã tối. Sương mù không biết từ đâu đã bao phủ trại tập trung. Sắc mặt hắn trắng bệch, thất hồn lạc phách bước đi, mất cả phương hướng, không biết đường về. Chợt hắn dừng lại, ngước mắt nhìn về phía trước, gương mặt sững sờ.
Ống kính chuyển cảnh.
"Ầm!"
Cả rạp chiếu phim như vỡ òa.
"Trời ơi! Trời ơi!"
"Tôi đã nhìn thấy gì thế này?"
Làn sương mù kia không phải sương mù tự nhiên, mà là khói bốc lên từ lò thiêu. Ngay trước mặt Chu Gia Sinh là một núi thây đang chờ bị thiêu!
Trần Kỳ nói rằng yếu tố kháng Nhật trong 《 Cuộc Sống Tươi Đẹp 》 này tương đối kín đáo, và sự kín đáo đó thể hiện ở đây: không có cảnh quay trực diện, chỉ có biểu hiện gián tiếp, nhưng cảnh này đã là trực diện nhất rồi.
Giờ phút này, tất cả khán giả đều nhớ lại tình tiết vừa rồi:
Nếu như Chu Gia Sinh đoán sai, liệu công việc của hắn có còn là dọn dẹp phòng cứu thương nữa không?
...
"Nhỏ Kiệt, hôm nay ngươi làm tốt lắm, cho ngươi 70 điểm!"
"Nếu ngươi bắt rận cho ta, ta sẽ cho ngươi 80 điểm!"
"Ta thì thảm rồi, hôm nay chỉ được có 40 điểm thôi!"
Vài tháng sau, mọi người đã hoàn toàn bị cuốn theo, chủ động tham gia vào trò chơi này.
Ngay cả Ed, người hay chế nhạo và mỉa mai nhất, cũng biết dùng phần cháo ít ỏi đáng thương buổi sáng của mình để đổi lấy việc Nhỏ Kiệt bắt rận cho.
Tình hình của quân Nhật dường như ngày càng tồi tệ, mọi người đều cảm nhận được điều đó. Một đêm nọ, những người đang ngủ say bị đánh thức. Nhìn qua ô cửa sổ nhỏ trên cửa, bên ngoài vô cùng ồn ào. Quân Nhật đang chất đồ lên xe tải, lửa trại cháy bập bùng trên bãi đất trống, chó nghiệp vụ sủa vang.
"Bọn họ định rút lui à?"
"Bọn họ thua trận rồi!!"
"Chúng ta nên phá cửa ra, nhân cơ hội này chạy trốn đi, bọn họ sẽ không để ý đến chúng ta đâu!"
"Ta thấy cứ nên ở yên đây, chờ cứu viện thì hơn!"
"Đồ ngây thơ! Ngươi xem bọn chúng đang đốt gì kia kìa, đang đốt danh sách nhân sự của chúng ta đấy! Bọn chúng định hủy diệt tất cả trước khi rút lui!"
Những người bị nhốt lâu nhất đã hơn 2 năm, thấy có cơ hội trốn thoát, họ đã không thể kiềm chế được nữa. Trước đây dù có thể phá cửa, nhưng không ai dám. Bây giờ không còn ai canh giữ, khi cửa được mở tung, mọi người liền ùa ra như ong vỡ tổ.
Ra đến bên ngoài mới thấy còn hỗn loạn hơn. Khắp nơi là tiếng huyên náo, người từ các phòng giam khác cũng chạy ra. Động cơ xe tải gầm rú, quân Nhật đang kiểm kê vật tư, thi thoảng lại nổ súng vu vơ. Tình cờ cũng bắn trúng vài người. Kẻ nào ở gần thì bị chúng đuổi bắt, kẻ nào ở xa thì chúng cũng mặc kệ.
"Bên này! Bên này!"
"Bên kia không ra được!"
"Giấu thằng bé đi trước đã!"
Chu Gia Sinh và Lý Minh Ngọc men theo tường chạy đi. Thấy lối đi bị chặn, họ cũng không thể quay lại phòng giam, vì dù có quay lại, nếu bị quân Nhật phát hiện thì cũng chỉ có con đường chết.
Họ tìm thấy một cái rương tôn. Chu Gia Sinh ngồi xổm xuống, nói: "Nhỏ Kiệt, con xem bọn họ kìa, bày binh bố trận lớn thế này đều là vì con đó! Con phải làm sao để họ không tìm thấy con. Chỉ cần cố gắng qua được đêm nay, ngày mai con sẽ là người vô địch!"
"Con được bao nhiêu điểm rồi ạ?" Đứa bé chớp đôi mắt to tròn, ngây thơ hỏi.
"940 điểm rồi. Qua đêm nay con sẽ được thêm 60 điểm nữa, thế là đủ 1000 điểm!" Lý Minh Ngọc nói.
"Trốn cho kỹ, đừng lên tiếng, cũng đừng cử động nhé!"
Hai người vừa giấu con vào trong rương tôn thì thấy một tên lính Nhật đi tới, họ liền vội vàng dụ hắn đi hướng khác. Ở đây, hiệu ứng ánh sáng được sử dụng: những chỗ khác đều tối đen, chỉ có một luồng sáng chiếu theo họ, di chuyển cùng họ.
Giống như đang chạy trên một võ đài được định sẵn nào đó, tất cả dường như đã được số phận an bài.
Tên lính Nhật đó do Chu Dã Mang đóng. Hắn thuộc loại lính bị trưng binh vào giai đoạn cuối cuộc chiến, không giống những tên lính kỳ cựu trước đó.
"Đứng lại!"
"Ta bảo các ngươi đứng lại!"
Hắn hét lên bằng tiếng Nhật. Chu Gia Sinh và Lý Minh Ngọc ngã xuống đất. Vừa quay người lại, một họng súng đen ngòm đã chĩa thẳng vào họ.
"Có chuyện gì?"
Một sĩ quan đi tới. Tên lính giải thích vài câu. Viên sĩ quan không thèm để ý, chỉ phất tay. Tên lính huơ huơ họng súng, bắt hai người đứng dậy, áp giải đi về phía trước.
"..."
Vẻ mặt Chu Gia Sinh và Lý Minh Ngọc vốn đang hoảng hốt và sợ hãi, nhưng khi họ nhìn thấy cái rương tôn kia, dù không thấy rõ Nhỏ Kiệt bên trong, họ biết chắc chắn con trai đang nhìn mình.
Hai người nhìn nhau.
Rồi đồng thời mỉm cười.
Nhỏ Kiệt nấp trong rương, nhìn ra qua một khe hở của cái rương.
Chu Gia Sinh, như mọi khi vẫn trêu đùa con trai, đi phía trước, tay giơ cao, chân nhấc cao, làm bộ dạng kỳ quặc. Lý Minh Ngọc cũng như thường lệ, đi theo sau, khom người cười...
"Chúa ơi!"
"Đừng! Xin đừng!"
Cảnh phim đau lòng xé ruột này khiến cả rạp lại một lần nữa nín thở, không ít người phải đưa tay bụm miệng. Họ linh cảm được điều gì sắp xảy ra, nhưng vẫn níu giữ một tia hy vọng rằng mọi chuyện sẽ không như họ nghĩ.
Chỉ thấy tên lính áp giải họ ra sau một bức tường. Tên lính cũng đi theo vào. Trong sự giao thoa của ánh sáng và bóng tối, hai tiếng súng "Đoàng! Đoàng!" vang lên rõ ràng!
Sau đó, chỉ mình tên lính bước ra.
Ống kính không thay đổi, cứ dừng lại ở bức tường đó. Mọi âm thanh đều tắt lịm. Nếu không phải vẫn còn chút khói súng lượn lờ, cảnh tượng gần như là một bức ảnh tĩnh.
"..."
Một giây, hai giây, ba giây trôi qua.
Tất cả mọi người đều tha thiết nhìn vào màn hình lớn, hy vọng một phép màu sẽ xảy ra, hy vọng đôi cha mẹ vĩ đại mà bình dị kia vẫn có thể lạc quan, đáng yêu bước ra như mọi khi.
Nhưng, không có gì cả.
Trong bản gốc 《 Cuộc Sống Tươi Đẹp 》, chỉ có nam chính chết, nữ chính sống sót, nhưng Trần Kỳ cảm thấy như vậy chưa đủ mạnh mẽ!
Hiệu quả thật rõ rệt. Một khán giả cuối cùng không kìm được nữa, bật khóc thành tiếng. Như thể lây lan, cả một khu vực vang lên tiếng thở dài ai oán, hoặc những tiếng nức nở lặng lẽ...
Hình ảnh chuyển cảnh, trời đã sáng.
Trại tập trung giờ như một đống phế tích. Đêm qua, gần như tất cả mọi người đều nhân lúc hỗn loạn bỏ trốn. Có người bị bắn chết, bị bắn bị thương, có người chạy thoát, có người chạy thoát rồi nhưng không biết đi đâu lại quay về dò xét tình hình... Vẫn còn lại không ít người.
Lúc này, Nhỏ Kiệt cũng từ trong rương tôn bò ra. Cậu bé ngơ ngác nhìn mọi thứ xung quanh, dường như hiểu, lại dường như không hiểu.
"Ầm!"
"Ù ù ù!"
Một tiếng gầm rú dữ dội đột nhiên vang tới. Mọi người ngẩng đầu lên, Nhỏ Kiệt cũng ngẩng đầu. Cậu bé vẫn chưa hiểu chuyện gì, nhưng những người may mắn sống sót đã bắt đầu nhảy cẫng lên reo hò. Đó là máy bay của quân Đồng Minh!
"Được cứu rồi!"
"Chúng ta được cứu rồi!"
Đám đông mừng đến phát khóc. Nhỏ Kiệt nhìn chiếc máy bay, cũng nở một nụ cười. Cha mẹ đã không lừa cậu, cậu thực sự nhìn thấy máy bay rồi!
Cảnh quay cuối cùng là Ed và Ångstrom chạy về, họ bế thốc cậu bé lên.
(Hôm nay năm chương! Bất kể vé tháng có đạt mục tiêu hay không, ta cũng không nuốt lời, đăng xong chương cuối cùng!! )