Vớt Thi Nhân

Giữa mùa đông, chân đạp trên nền đất bùn nhão, từng chiếc xẻng đào bùn, từng gánh một vận đất, năm đó cảnh không có nhiều máy móc thiết bị công trình, cơ bản toàn bộ đều dựa vào sức người. Từ những đứa trẻ mười mấy tuổi, đến những phụ nữ mới sinh con, tất cả đều phải tham gia; khi đó kỳ hạn công trình dài, cần rất nhiều thời gian ăn ở tại công trường, tự mang lương khô, tự dựng lều. Không biết bao nhiêu lão nhân, đều bởi vì năm đó đào sông gian khổ, mà để lại bệnh tật. Đại bá Lý Thắng cười nói:
"Còn nhớ khi còn bé, cùng cha mẹ đi đào sông khổ cực a, khi đó cha còn thích nói với chúng ta cái gì ấy nhỉ, không lo học hành, thì phải đi đào sông mãi, ha ha."
Ba người bá phụ bên cạnh cũng đều cười theo. Nhị bá Lý Chính nói:
"Kết quả là, mấy lời cha nói đều vô ích, mấy anh em ta, căn bản không có đầu óc học hành, cuối cùng chỉ có em út là học hành lên được."
Tam bá Lý Hùng gật đầu nói:
"Đúng vậy đúng vậy, mẹ sinh đẻ bất công a, đầu óc tốt đều để cho em út hết."
Lý Duy Hán giả bộ tức giận cười mắng:
"Mấy đứa ranh con nói cái gì vớ vẩn, các ngươi nếu có thể học hành được, lão tử còn có thể không cắn răng tạo điều kiện cho các ngươi sao?"
Mọi người đều bật cười, lại là một trận trêu đùa cười mắng lẫn nhau. Tất cả, dường như đều đã trở về thuở xưa. Bốn người, dưới sự dẫn dắt của cha mẹ, cùng nhau đi đào sông, trên đường đi, cũng đều như vậy. Đó đại khái chính là nguyên nhân khiến Lý Duy Hán quan tâm đến việc đào sông lần này như vậy, các con của hắn mỗi người đều đã lập gia đình, đều là những người làm cha của mấy đứa trẻ, ngày thường bận rộn với gia đình nhỏ của mình, khó tránh khỏi nảy sinh những mâu thuẫn nhỏ nhặt. Chỉ có lúc này, mọi người khiêng công cụ, mang xe cút kít, ai cũng chỉ là chính mình, mới có thể tìm lại được những ký ức xưa kia. Bất quá, sự ôn nhu này cũng không thể kéo dài quá lâu, gia đình đông con không dư dả thời gian cơ bản đều sẽ gặp phải vấn đề tương tự, cũng chỉ có thể chờ sau này thời gian tốt hơn, mọi người lớn tuổi hơn chút nữa, mới có thể buông bỏ những toan tính và khúc mắc, thật sự gắn bó với tình thân. Đương nhiên, cũng có thể là cả đời đều không bỏ xuống được, anh em ruột thịt cả đời không qua lại với nhau. Đoàn người không ngừng đi về phía trước, các bá bá không ngừng giới thiệu cho Lý Truy Viễn, Phan Tử, Lôi Tử những gì thấy trên đường. "Con đê này là chúng ta năm đó xây, khi đó chúng ta còn nhỏ, chỉ có thể ở sau phụ giúp vận đất."
"Đập nước này cũng là chúng ta lúc trước xây, khi đó trời lạnh lắm, còn đóng băng nữa đấy."
"Cái mương này cũng là chúng ta đào, khi đó Lôi Tử, Phan Tử còn bé lắm, ha ha ha."
Nghe theo lời giới thiệu của họ, Lý Truy Viễn ngồi trong xe không ngừng ngắm nhìn, trong lòng anh có chút xúc động, vốn dĩ luôn cho rằng rất nhiều công trình tồn tại một cách đương nhiên, hóa ra không phải vốn dĩ đã có. Bây giờ, gần như thôn nào cũng có một cái thủy lợi nhỏ, xã nào cũng có một đập nước vừa và nhỏ, những đồi chè khắp núi đồi, đều là những dấu ấn tốt đẹp nhất của công trình trong cái thời đại sắp tàn lụi ấy, là kết tinh từ mồ hôi và công sức của những người lao động rộng rãi vai mang tay vác đổ bê tông. Đội của thôn Tư Nguyên trên đường đi, không ngừng hợp lại với các đội của những thôn khác, quy mô đội ngũ bắt đầu ngày càng lớn, dần dần không thấy đầu cũng không thấy đuôi. Người dẫn đầu trong thôn sẽ vác một lá cờ, trên đó viết tên thôn, người dẫn đầu hương trấn sẽ vác một lá cờ lớn hơn, cầm loa lớn. Cờ đã cũ, chữ trên đó đã sờn rách từ lâu, ngay cả chiếc loa lớn không cắm điện kia cũng đã rỉ sét loang lổ, nhưng hiện nay, chúng chỉ còn lại chút tác dụng tượng trưng, mấy chục năm đã thành thói quen và tự giác, sớm đã khắc vào lòng của mấy thế hệ. Công cụ của Lý Duy Hán đều được các con chia sẻ, ông có thể thong thả châm thuốc lào, nhả khói, dần dần khiến đôi mắt ông trở nên có chút mơ màng, có thể là do bị khói hun, cũng có thể là do người đàn ông an phận này bỗng dưng có cảm xúc. Ông nói:
"Nhớ khi xưa đẩy nhanh tiến độ, đoàn văn công đến công trường biểu diễn cho mọi người cổ vũ, ta liền nhớ đoạn lời đó, cũng không biết ai ở trên đài nói, dù sao là: Con đê này bây giờ không xây, con sông này bây giờ không đào, đập nước này bây giờ không xây, đó chính là để cho con cháu chúng ta sau này xây, chúng ta chịu hết đau khổ này rồi, sau này con cháu của ta cũng không cần phải chịu khổ này nữa. Bây giờ xem ra, lời nói quả thật đúng. Phan Hầu, Lôi Hầu sau này, cũng không cần phải đào sông nữa rồi."
Các bá bá cũng nhao nhao phụ họa, thời giờ hiện tại, quả thật đã tốt hơn trước kia rất nhiều. Công trường ở xa, đội của mấy trấn đều phải xuất phát từ sớm rồi đợi đến giữa trưa mới đến được. Bên cạnh công trường có rất nhiều lều đơn sơ, bao gồm cả nhà dân lân cận cũng bị trưng dụng tạm thời, cung cấp nước nóng và lương khô. Nước nóng có thể lấy bất cứ lúc nào, còn lương khô thì lấy theo hình thức đại đội, tiểu đội của thôn để nhận và phân phát. Người nhà họ Lý ngồi quây quần lại với nhau, ăn bánh cuốn hành, bốn vị bá bá thì nhao nhao lấy ra tương mặn và dưa muối nhà mang theo. "Tiểu Viễn Hầu, ăn có quen không?"
Đại bá Lý Thắng hỏi. "Vâng, ngon ạ."
Lý Truy Viễn cầm bánh cuốn hành đưa vào miệng, vị hành thơm hòa quyện cùng vị bột mì, ăn thật ngon. "Bây giờ còn được cơm nuôi, hồi trước ta cùng bà của cháu đi đào sông, đều phải tự mang lương khô, nước nóng còn chẳng có mà dùng, phải tự đun đấy. " Ăn cơm xong, cũng không có thời gian nghỉ trưa, cán bộ bên trên đại đội xuống bắt đầu phân công mọi người phụ trách các công đoạn. Rất nhanh, Lý Truy Viễn thấy vô số người, vai vác công cụ, đẩy xe cút kít, từ hai bên đi xuống chỗ chỉ có chút vũng bùn lầy, giống như một đám kiến. Nhưng không hề có vẻ nhỏ bé hèn mọn, ngược lại làm cho người ta cảm thấy một sự rung động. Lấy từng nhóm nhỏ làm đơn vị, mọi người hô hào đồng lòng, bắt đầu làm việc khí thế ngút trời. Lý Truy Viễn vốn là tiện thể đi theo, không thuộc diện phải lao động nặng, đương nhiên không bị phân công nhiệm vụ, gần đó có không ít trẻ con đi theo người lớn đến đang nô đùa, một vài đứa trẻ tay còn cầm bánh bột mì ăn tiếp. Bất quá, Lý Truy Viễn không chơi cùng bọn chúng được, anh đi theo Phan Tử, Lôi Tử cùng nhau đẩy xe vận đất. Lúc này, có một đám người trẻ tuổi dáng sinh viên đi tới, mời Phan Tử bọn họ hỗ trợ căng dây thừng dựng cột làm công tác đo đạc, Lý Truy Viễn cũng bị phân công nhiệm vụ, cầm một cái cọc gỗ, đứng tại vị trí được chỉ định. Bên cạnh anh, là hai người sinh viên đại học, một người đo đạc, một người cầm bút ghi chép, bởi vì họ xưng hô nhau bằng tên nên Lý Truy Viễn cũng đã biết, người đo đạc tên là Tiết Lượng Lượng, người ghi chép là Triệu Hòa Tuyền. Triệu Hòa Tuyền cười nói:
"Những công trình kiểu này ngày càng ít, sau này các học đệ, học muội, cũng không cần bị phân công đến công trường làm việc này nữa rồi, thật ghen tị với họ."
Tiết Lượng Lượng báo ra vài số đo rồi tiếp tục cúi đầu đo đạc vừa phản bác:
"Không, sau này những công trình lớn kiểu này sẽ còn nhiều hơn, nhưng nước ta rốt cuộc không cần phải giống như ngày xưa, phát động quần chúng nghĩa vụ lao động, thời kỳ gian nan nhất sắp vượt qua rồi, sau này sẽ chỉ ngày càng tốt hơn."
"Tiết Lượng Lượng, cậu đang nói cái gì thế?"
"Sao, cậu không tin à?"
Tiết Lượng Lượng mỉm cười, "Vậy thì cậu cứ đợi đến sau này xem đi, tin tớ đi, loại công trình này, đặt ở sau này, chỉ có thể xem là nhỏ bé không đáng gì."
"Đã không đáng gì, vậy chúng ta còn ở đây làm gì?"
"Tớ nói là đặt ở sau này không đáng gì, chứ không phải chỉ quá khứ và hiện tại, Nam Thông vốn là nằm ở cửa sông Trường Giang, trước đây xây dựng nhiều công trình thủy lợi như vậy, một là để thuyền bè vận chuyển, hai là để tưới tiêu nông nghiệp, ba cũng là quan trọng nhất là để chống lũ phòng lụt. Nếu không có những công trình này, cũng còn chưa nói đến sự phát triển của tương lai."